Geschiedenis

De geschiedenis van Willem de Zwijgerstichting

Geschiedenis

In 1939, het jaar waarin de Tweede Wereldoorlog begon, werd door een drietal personen uit de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken een stichting in het leven geroepen met als voornaamste doelstelling de reformatorische beginselen in ons volksleven levend te houden. Niet alleen het kerkelijk leven, maar ook het staatkundige en maatschappelijke leven hadden zij daarbij op het oog. Dat blijkt uit de statutaire bepaling 'verdediging van het protestants-nationaal karakter van ons volk, gelijk dat onder invloed van de Hervorming en onder leiding van Oranje zijn stempel ontving'. Een sterk accent viel dan ook op de verdieping van het historisch besef. Men koos de vorm van een stichting om daarmee uit te drukken dat men zich niet wilde binden aan enige kerk of politieke actie, noch zich wilde mengen in de beoordeling van kerkelijke en politieke zaken.


Een van de oprichters was de heer C. van Baren jr., die gedurende een lange reeks van jaren de grote stimulator en motor van de stichting was. Als vakbondsman en vertrouweling van enkele grote zakenmensen kende hij het maatschappelijk leven. Als voorganger in diensten van de Gereformeerde Kerken had hij een grote theologische en kerkelijke belangstelling. Naast hem noemen we de hervormde predikant ds. J.D. van Hof en zijn gereformeerde collega drs. S.J. Popma. Het bestuur van de stichting trok in de jaren 60 enkele predikanten aan die samen een kleine commissie vormden om de publicatiereeks vorm te geven. Een aantal jaren later trokken de drie genoemde bestuursleden zich terug en ging de commissie bestuursverantwoordelijkheid dragen. Van meet af aan was het streven de breedte van de gereformeerde gezindte in de stichting tot uitdrukking te brengen. Thans telt het bestuur leden van de Protestantse Kerk Nederland, de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Nederlands Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Gemeenten.


Het werk van de stichting is beperkt van opzet. Twee maal per jaar verzorgt ze de publicatie van een brochure over een onderwerp dat past in de doelstelling van de stichting. Daarbij werden en worden verschillende accenten gelegd. De eerste publicaties waren vooral van historische aard met dien verstande dat al spoedig er naar gestreefd werd de actuele betekenis van het reformatorisch erfgoed te laten zien. In de eerste decennia van het bestaan kwam daarbij vooral de verhouding tot de Rooms-Katholieke Kerk naar voren.


Geleidelijk aan werd het spectrum van onderwerpen verbreed. Naast onderwerpen uit de algemene en vaderlandse kerkgeschiedenis verschenen er ook publicaties over dogmatische en ethische thema's zoals de bergrede, het Schriftgezag, euthanasie, geloofszekerheid, de prediking, het huwelijk, de pastorale gemeente, Israƫl en de kerk, zending en bijbelvertaalwerk, religieus besef in een postmoderne tijd enz. Steeds weer werd daarbij een verbinding gelegd met het gereformeerde belijden in zijn betekenis voor de vragen van vandaag. Financieel steunt het werk op bijdragen van donateurs. In het begin kon men terugvallen op de steun van mensen die jaarlijks een aanzienlijke bijdrage voor de stichting gaven. De vaste donateursbijdrage, de opbrengst uit de verkoop en een zorgvuldig financieel beleid maken dat het werk nog steeds kan voortgaan.


Tussen 1939 en 2003 ligt een reeks van jaren waarin de wereld op tal van punten een ander aanzien heeft gekregen. Kon men in 1939 nog spreken over het protestants-nationaal karakter van ons volk, thans verkeren we maatschappelijk in een situatie die hoe langer hoe meer tendeert naar een multiculturele samenleving. Maar juist daarom is het de overtuiging van de stichting dat het van waarde is aandacht te vragen voor de beginselen van de reformatie, die hun stempel gedrukt hebben op ons volksleven en onze cultuur. De kracht van de reformatie is het leven uit de beloften en geboden van de Here God, de binding aan zijn Woord. Vanuit de diepe overtuiging dat dit verleden in zijn betekenis niet afgedaan heeft, maar dat het de moeite waard is de reformatorische traditie door te geven, verricht de stichting haar werk met vreugde en dankbaarheid.